Partnersessie op het OESO Forum over multi-stakeholder partnerschappen voor een rechtvaardige transitie

Het belang van samenwerking

Door de mondiale energietransitie en de exponentiële groei van de vraag naar alternatieve energiebronnen zullen kolenmijnen sluiten. Hierdoor neemt de vraag naar metalen die nodig zijn voor de energietransitie toe. De positieve trend om wereldwijd in de richting van hernieuwbare energie te bewegen moet worden ondersteund door een duurzame en verantwoorde aanvoer van metalen. Partnerschappen zijn nodig om een rechtvaardige en duurzame transitie te garanderen. Met panelleden van verschillende multi-stakeholder initiatieven uit Nederland en Duitsland werden verschillende unieke multi-stakeholder benaderingen gepresenteerd.

Kumi Consulting, die de paneldiscussies modereerde, opende de sessie. Hoewel het een cliché is, schuilt er waarheid in het vaak geciteerde Afrikaanse spreekwoord: “als je snel wilt gaan, ga dan alleen, als je ver wilt komen, ga dan samen”. Dit geldt zeker als het gaat om het aanpakken van due diligence uitdagingen in de keten; bedrijven kunnen dit maar tot op zekere hoogte zelf doen.

Toekomstige wetgeving

In een paneldiscussie met het secretariaat van de German Sector Dialogues gericht op bedrijven en mensenrechten, die dialogen in de automobiel- en energiesector faciliteert, en het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken, deelnemer aan de IMVO Convenanten voor de Metaalsector en de Hernieuwbare Energiesector, werd gesproken over de link tussen IMVO multi-stakeholderinitiatieven en de toekomstige EU-wetgeving op het gebied van due diligence. Het Nederlandse ministerie legde uit hoe vrijwillige initiatieven zoals de IMVO Convenanten de afgelopen tien jaar de ruggengraat vormden van het Nederlandse IMVO-beleid, waarin de overheid sector-brede samenwerking stimuleert. Vergelijkbaar met de IMVO-sectorovereenkomsten heeft de Duitse overheid multi-stakeholderplatforms opgezet om mensenrechtenrisico’s in de mondiale toeleveringsketens van bedrijven te voorkomen en te beperken, met een impactgerichte aanpak.
Hoewel deze multi-stakeholder sectorinitiatieven een belangrijk instrument zijn voor samenwerking en het aanpakken van collectieve risico's, blijft er een individuele verantwoordelijkheid bestaan voor de implementatie van due diligence door bedrijven en een noodzaak van wettelijke maatregelen op het gebied van due diligence. Met de Duitse Supply Chain Act beschikt Duitsland zelfs al over due diligence-wetgeving. Er zijn echter synergiën tussen wetgeving en multi-stakeholder initiatieven. De komende EU due diligence-wetgeving verwijst niet alleen naar sectorinitiatieven als een potentieel instrument, maar vereist ook dat bedrijven hun invloed waar mogelijk vergroten door samen te werken met andere stakeholders.

Voordelen van multi-stakeholder samenwerking

SSE Renewables en het secretariaat van de IMVO Convenanten voor de Metaalsector en Hernieuwbare Energiesector bespraken de voordelen van multi-stakeholder samenwerking in de tweede paneldiscussie. Voor SSE Renewables is het brede netwerk van expertise en verschillende stakeholders waardevol geweest. Kennissessies, werkgroepen, projecten en peer-relaties hebben al tot belangrijke acties en interactiemogelijkheden geleid. De waarde ligt in samenwerken om de systemische gevolgen voor mens en milieu in toeleveringsketens aan te pakken, waarbij de kracht wordt gezien van het aanpakken van problemen als collectief in plaats van als individu.

Het secretariaat van de IMVO Convenanten benadrukte dat de multi-stakeholder samenwerking belangrijk is geweest om vertrouwen tussen belanghebbenden op te bouwen en een veilige omgeving te creëren voor het uitwisselen van uitdagingen en best practices met betrekking tot de implementatie van due diligence. De Convenanten hebben op een zeer praktische manier bijgedragen aan het creëren van bewustzijn, kennis en capaciteitsopbouw bij bedrijven. Via de convenanten krijgen bedrijven ondersteuning op maat aangeboden met sectorspecifieke tools en handreikingen en met verschillende benaderingen voor grotere en kleinere bedrijven. De praktische manier van werken heeft geleid tot verschillende collectieve impactprojecten die zich richten op de waardeketen van secundaire metalen in India tot de gezondheid en veiligheid van arbeiders in de Andesmijnen.

Multi-stakeholder samenwerking in de praktijk

Tijdens de afsluitende paneldiscussie gingen Tata Steel Nederland en CNV Internationaal, beiden deelnemers aan het IMVO Convenant voor de Metaalsector, dieper in op hun project over arbeidsrisico's voor gezondheid en veiligheid in Andesmijnen in Peru en Bolivia. CNV legde uit dat hun eerdere werk in de sector en eerder onderzoek risico's aantoonden voor de arbeidsomstandigheden in de mijnbouwsector in Peru en Bolivia. Voor Tata Steel was de samenwerking met CNV een kans om kennis te maken met due diligence in de praktijk samen met een belangrijke stakeholder en een kans om een constructieve dialoog aan te gaan met lokale leveranciers.

De samenwerking verloopt tot nu toe succesvol, omdat zowel CNV als Tata Steel deuren voor elkaar konden openen. Door samen te werken kreeg Tata Steel toegang tot lokale vakbonden en werknemersvertegenwoordigers, terwijl CNV de kans kreeg om met de werkgevers in gesprek te gaan. Wederzijds vertrouwen speelde een belangrijke en faciliterende rol in het project. CNV en Tata Steel hopen in de volgende fase van het project enige positieve impact te kunnen hebben en zullen de resultaten delen met andere deelnemers in het Convenant om hun lessen te delen en andere stakeholders in staat te stellen hun aanpak in verschillende contexten toe te passen.